ဒီတစ္ပတ္မွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ခမီလူမ်ိဳးတို႔ရဲ့ ႐ိုးရာ၀တ္စံုနဲ႔ အဆင္တန္ဆာေတြအေၾကာင္း တင္ဆက္ ေပးသြားမွာပါ။
သူတို႔ေတြရဲ့ ၀တ္စံုေတြမွာ ပံုေဖာ္တဲ့ ပန္းေတြအေရာင္ေတြက ဘယ္လို ထူးျခားခ်က္ေတြပါသလဲ၊ သူတို႔ေတြ ဘယ္လို ၀တ္စားဆင္ယင္ၾကသလဲ၊ ေရွးေခတ္က ၀တ္စံုေတြနဲ႔ အခုေခတ္ ၀တ္စံု အဆင္တန္ဆာေတြ ဘယ္လိုကြာျခားခ်က္ ရွိလာသလဲ စတာေတြကို ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ထဲက ခမီတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခမိ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၾကၿပီး အမ်ားစုကေတာ့ ေတာင္တန္း ေဒသေတြမွာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြးၾကတာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေရွးယခင္ထဲက ေနထိုင္လာတဲ့ လူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ရပ္တည္ေနႏိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခမီတိုင္းရင္းသားေတြဟာ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး ႐ိုးရာ၀တ္စံု အဆင္တန္ဆာေတြကို ကိုယ္တိုင္ရက္လုပ္ၿပီး ျမတ္ျမတ္ႏို္းႏိုး ၀တ္ဆင္ၿပီး ဂုဏ္ယူေလ့ရွိပါတယ္။
ခမီတိုင္းရင္းသား ေနအိမ္တိုင္းလိုလိုမွာ လက္ရက္ကန္း ေဆာင္ထားေလ့ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြက ကိုယ့္စိတ္ကူး စိတ္သန္း အတိုင္း ပန္းကြက္ေတြ အေရာင္ေတြ ပံုေဖာ္ရက္လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။
ကိုအဂၤါေအာင္က ခမီအမ်ိဳးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတေယာက္ပါ။ ခမီလူမ်ိဳးတို႔ရဲ့ ဂီတ၊ အႏုပညာနဲ႔ ႐ိုးရာဓေလ့ ထံုးစံေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဦးေဆာင္သူ တေယာက္လဲျဖစ္ပါတယ္။
ခမီလူမ်ိဳးတို႔ရဲ့ ၀တ္စံုအေၾကာင္း သူက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ အမ်ိဳးသား အမ်ိးသမီး၀တ္စံုဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အရင္ကဆို ေတာေတာင္ထြက္တဲ့ ၀ါဂြမ္းကို သီးသန္႔ ခ်ည္မွ်င္လုပ္ၿပီး ၀တ္စံု ၀တ္ၾကပါတယ္။ မိန္းမ၀တ္စံုရွိတယ္၊ ေယာက်ာ္း၀တ္စံုရွိတယ္၊ သူ႔အရြယ္ အလိုက္ ေယာက်ာ္းက ဘယ္လုိ၀တ္ရမလဲ၊ မိန္းမက ဘယ္လို၀တ္ရမလဲ ခြဲျခား ထားပါတယ္။ ေယာက်ာ္းမွာ ပါတရီ လို႔ေခၚတဲ့ ၇ ေတာင္ေလာက္ရွိတဲ့ အ၀တ္ေပါ့ အဲ့ဒါမ်ိဳးရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီေအာင္ ေဘာင္းဘီ၀တ္တယ္၊ ပုဆိုး၀တ္တာလဲ ရွိပါတယ္။”
ရက္လုပ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ႐ိုးရာ ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြ၊ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္အသားေတြျဖစ္တဲ့ ရာသီပန္းေတြ၊ အျမတ္တႏိုး ထားေလ့ရွိတဲ့ သဇင္ပန္းေတြကို ပံုေဖာ္ ရက္လုပ္ၾကပါတယ္။
“ရာဇ၀င္နဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ထားတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ သဇင္ပန္းဆို ရခိုင္ျပည္ အတိုင္းအတာနဲ႔ ရခိုင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ခမီျဖစ္ျဖစ္၊ ၿမိဳျဖစ္ျဖစ္ သဇင္ပန္းကို အသံုးမ်ားၾကပါတယ္။ သဇင္ ခက္ကီ၊ ခက္ကီပါး ဆို သဇင္ပန္းလို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲ့ဒါကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ အေနနဲ႔ အက်ႌေတြ၊ ထဘီေတြ၊ ေနာက္ ေခါင္းမွာပန္တဲ့ ပန္းကအစေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခမီလူမ်ိဳးေတြမွာ ေနနဲ႔ လေပါ့ ကနီယို ခါ့ယို အဲ့လို ရည္ညႊန္းရက္လုပ္တာလဲ ရွိပါတယ္။” လုိ႔ ကုိအဂၤါေအာင္က ဆက္ေျပာပါတယ္။
ခမီလူမ်ိဳးမိသားစုတိုင္းမွာ ကိုယ္တိုင္၀တ္ဆင္ဖို႔ ၀တ္စံုေတြကို ကိုယ္တိုင္စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ ၀ါက ခ်ည္မွ်င္ထုတ္ယူၿပီး ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ၾကတယ္လို႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ဂ်င္ေခ်ရြာက အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ ေဒၚမလွျဖဴက ေျပာပါတယ္။
“၀ါကို ႀကိတ္ဖို႔၊ ၿပီးမွ ေနပူလွမ္းရတယ္။ ေနပူလွန္းၿပီး ခါရတယ္။ ရတဲ့အမႈန္႔ကို လံုးရတယ္။ ၿပီးမွ ဂ်င္နဲ႔ ေမႊ႕ၿပီး ျခည္ခင္ လုပ္တယ္။ ရတဲ့ျခည္ကို ဆန္ႀကိဳထားတဲ့အရည္ထဲမွာ ႏွစ္ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနပူလွန္းရတယ္။ ၿပီးမွ ႀကိဳးကို ျခည္လံုးလံုးရတယ္။”
ျခည္ရေပမယ့္ လိုခ်င္တဲ့အေရာင္ရဖို႔အတြက္ေတာ့ သစ္ေခါက္ေတြကို အမႈန္႔ လုပ္ၿပီး ႀကိဳခ်က္တဲ့ အရည္ထဲမွာ ထည့္ၿပီး ေဆးဆိုးရတာပါ။ ခမီလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ လမုပင္နဲ႔ ပင္လယ္ဇီးပင္က အေခါက္ေတြကို ျခည္ေဆးဆိုးဖို႔ သံုးၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေဆးဆိုးၿပီးတဲ့အခါေတာ့ ရက္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အမည္းေရာင္ ျခည္ခင္ေတြကို ေအာက္ခံအေရာင္အျဖစ္သံုးၿပီး တျခားအေရာင္ေတြ အဆင္ေတြရဖို႔အတြက္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားက ေရာင္စံုျခည္ကို ၀ယ္သံုးၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျခည္ခင္ေတြ ျပင္ဆင္ၿပီးတဲ့အခါမွ တေရာင္တမ်ိဳးစီ ရစ္လံုးနဲ႔ ထည့္ၿပီး လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ရက္ဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရတာပါ။
“ရက္ကန္းရက္တာမွာ သစ္သားနဲ႔လုပ္တဲ့ လက္မ၊ ၀ါးလံုး၊ ၀ါးလံုးေသးေသး ေလးေတြနဲ႔ အထက္ျခည္ ေအာက္ျခည္လံုးဖို႔အတြက္သံုးတယ္။ ေခါက္ၿပီး ရက္ရတယ္။ ကိုယ့္မွာရတာက ျခည္အမည္းထည္၊ အရင္ကေတာ့ အဂၤလိပ္ျခည္ ဆိုတာ စစ္ေတြမွာ၀ယ္ရတယ္ အေရာင္စံု အဲ့ဒါကို၀ယ္ၿပီး ဂ်င္နဲ႔ လိပ္ရတယ္။ ဂ်င္နဲ႔ က်စ္ၿပီးမွ ရက္လို႔ရတယ္။ အခုေခတ္ ကေလးေတြက အရင္ကလို မတတ္ေတာ့ဘူး။ အခုျခည္ေတြက ပြတယ္။ ရက္ရင္ ထဘီ၀တ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ျခံဳေစာင္ပဲ ရက္လို႔ရတယ္။” ေဒၚမလွျဖဴက ဆုိပါတယ္။
လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ပဲ ရက္လုပ္ၾကတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ၀တ္စံုတစ္စံုစာ ၿပီးေျမာက္ဖို႔အတြက္ အနည္းဆံုး ဆယ့္ငါးရက္က တစ္လေလာက္အထိ အခ်ိန္ယူၾကရပါတယ္။ သံုးစြဲတဲ့ ျခည္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ အေလးခ်ိန္အေပၚ မူတည္ၿပီး ၀တ္စံုရဲ့ တန္ဖိုးကလဲ ျမင့္မားလာတာပါ။ အိမ္မွာ ကိုယ္တိုင္ရက္လုပ္ေနတဲ့ မသႏၱာေအးက အခုလိုပဲ ရွင္းျပထားပါတယ္။
“ပု၀ါတစ္ထည္ကို တစ္ေသာင္းခြဲပါ။ စီလြန္ျခည္နဲ႔ ရက္ရပါတယ္။ လခြဲ တလေလာက္ရက္ရတယ္။ အက်ႌေတြဆိုရင္လဲ တခါရက္ရင္ ႏွစ္ထည္စာပါတယ္။ အဲ့ဒါလဲ လခြဲ တလ ေလာက္ရက္ရပါတယ္။ အဲ့ဒါလဲ ခုနစ္ေထာင္ ရွစ္ေထာင္ေပးရတယ္။ တစ္ေပကို ႏွစ္ေသာင္းခြဲ တစ္ေသာင္းခြဲ စသည္ျဖင့္ ေတာင္းၾကတယ္။ သံုးတဲ့ျခည္ကိုလိုက္လို႔ေပါ့ ျခည္ေကာင္းရင္ ေကာင္းသေလာက္ ေစ်းႀကီးတယ္။ ခုနစ္ေသာင္း ရွစ္ေသာင္းေလာက္ထိေပါက္တယ္။ မိန္းမ ၀တ္စံုကေတာ့ ေစ်းပိုမ်ားတာေပါ့။ ေယာက်ာ္းက အက်ႌ တစ္ခုတည္းပါ။ မိန္းမေလာက္ေစ်းမမ်ားဘူး။ တေသာင္းခြဲေလာက္ဆုိ ၀တ္လို႔ရပါတယ္။ မိန္းမမွာဆို ငါးေသာင္း ေျခာက္ေသာင္း အနည္းဆံုးပါ။ ဒါေတာင္ ႐ိုး႐ိုးျခည္နဲ႔ပဲရက္တာ။ အေကာင္းစားျခည္နဲ႔ဆို ခုနစ္ေသာင္း ရွစ္ေသာင္းေလာက္ေပါက္ပါတယ္။”
ခမီအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေငြထည္အဆင္တန္ဆာနဲ႔ ခ်ည္သား၀တ္စံုကို တြဲဖက္ၿပီး ၀တ္ဆင္ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈကို ကိုအဂၤါေအာင္က အခုလို ရွင္းျပထားပါတယ္။
“အမ်ိဳးသမီး၀တ္စံုအေၾကာင္း ေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခမီေတြက ေငြကို ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဆြဲႀကိဳးကေတာ့ ေငြဒဂၤါးျပားေပါ့။ အခုကေတာ့ ေငြဒဂၤါးျပားေတြ ရွားသြားၿပီ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီး ပြဲလမ္း သဘင္ေတြ မွာေတာ့ ၀တ္ၾကပါေသးတယ္။ ဆြဲႀကိဳးအရွည္က အမ်ိဳးသမီးရဲ့ ခ်က္ ေနရာေလာက္အထိ ၀တ္ၾကတယ္။ ေငြျပားေတြ ၾကားမွာ ရီစာမီ ေခၚတဲ့ ႀကိဳးနဲ႔ သီလုိ႔ရတဲ့ ပံုစံ ၀တ္ၾကတယ္။ အက်ႌက်ေတာ့ ပုခံုးတစ္ဖက္ပဲ စလြယ္သိုင္း၀တ္တယ္။ ဘယ္ဘက္ကို အဓိကထား၀တ္တယ္။ လံုလံုၿခံဳၿခံဳျဖစ္ေအာင္ ျခံဳပု၀ါကို ၿခံဳထည္အေနနဲ႔ ၿခံဳေလ့ရွိတယ္။ ခါးပတ္ကေတာ့ ေငြႀကိဳးကို ၂၄ ပင္ ၂၅ ပင္ အပင္ ၃၀ ထိ ၀တ္ေလ့ရွိတယ္။ ထဘီက်ေတာ့ ကြင္းလိုက္ မဟုတ္ပဲနဲ႔ တစ္ဖက္ကို သိမ္းၿပီး ၀တ္ၾကတယ္။ ဒူးေအာက္အဆင့္ထိရွိပါတယ္။”
ဒီလို၀တ္ဆင္တဲ့ေနရာမွာလည္း ရာသီအလိုက္ ၀တ္စံုကို ရာသီပန္းပြင့္ေတြနဲ႔ ပံုေဖၚရက္လုပ္ၿပီး ၀တ္ဆင္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ပန္းဆိုတာက သဇင္ပန္း၊ ကံံ့ေကာ္ပန္း၊ စၾကာ၊ ေရွးရာဇ၀င္နဲ႔အညီ ပန္းေတြကို ေဖာ္ေဆာင္တတ္ပါတယ္။ ေႏြအခါ ၀တ္ဖို႔ အ၀တ္အစား၊ ေႏြအခါ ဘာနဲ႔လိုက္ဖက္တယ္၊ မိုးအခါ ဘာနဲ႔ လိုက္ဖက္တယ္စသည္ျဖင့္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈပါ ပန္းေတြပါ ေျပာင္းလဲသြားတာကို တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ျမင္ေတြ႕ရပါေသးတယ္။” ကုိအဂၤါေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ခမီတိုင္းရင္းသားတို႔ရဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြကို အခုကာလမွာေတာ့ ႐ိုးရာပြဲ သဘင္ေတြနဲ႔ အခမ္းအနား တခ်ိဳ႕မွာပဲ ၀တ္ဆင္ၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေတာ့တယ္လို႔လဲ သိရပါတယ္။
“႐ိုးရာ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ၊ အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြ၊ ေကာက္သစ္စားပြဲ၊ အိမ္သစ္တက္ပြဲ၊ စတဲ့ ပြဲလမ္းေတြမွာ ဒီအ၀တ္အစားေတြကို အခုထက္ထိ ၀တ္ဆင္ေနၾကတုန္းပဲဆိုတာေတာ့ ျမင္ရပါေသးတယ္။” လုိ႔ ကုိအဂၤါေအာင္က ဆုိပါတယ္။
အခုလို ၀တ္ဆင္မႈ နည္းလာတာဟာ ႐ိုးရာ၀တ္စံုေတြရဲ့ တန္ဖိုးႀကီးျမင့္တာအျပင္ ရရိွိဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ႐ိုးရာ ပြဲလမ္းေတြမွာပဲ တန္ဖိုးထားၿပီး အေလးအနက္ ၀တ္ဆင္ၾကတာလို႔ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕ စံျပရပ္ကြက္မွာေနတဲ့ မာမာေအးက ေျပာပါတယ္။
“၀တ္ေတာ့ ၀တ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါ၀တ္ရင္ မလံုမျခံဳျဖစ္ သလို ထင္တယ္။ ၀တ္ရတာေတာ့ ေပ်ာ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ လူမ်ိဳး အ၀တ္၀တ္ရလို႔ ဂုဏ္ေတာ့ျဖစ္မိတယ္။ ၀တ္က်င့္မရွိေတာ့ မလံုမၿခံဳ ျဖစ္တယ္ ထင္တာပဲ။ တခါတေလ၀တ္ရတာ လူမ်ားအလယ္မွာ ၀တ္ျပရတာေတာ့ ကိုယ့္ ခမီဂုဏ္ကို ေဖာ္ေဆာင္သလို ပီတိလဲျဖစ္ရပါတယ္။”
႐ိုးရာရက္ကန္း ပညာကုိ မိန္းကေလးေတြပဲ တတ္ေျမာက္ၾကၿပီး မိခင္ေတြ၊ အဖြားေတြက သမီး ေျမးမေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း သင္ေပးၾကတာပါ။
“ဒီပညာက အဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းသင္တာေပါ့။ အဖြားႀကီးေတြက သင္ေပးတယ္။ ငါ့မွာတတ္ေတာ့လဲ င့ါသမီးကို သင္ေပးတာေပါ့။ ဒီပန္းကိုက်ရင္ ျခည္ႏွစ္ပင္ကို အထက္ကတင္၊ သံုးပင္ကို ေအာက္ညႇပ္၊ အဲ့ဒီလို စနစ္တက်လုပ္ျပတာေပါ့ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို႔မျဖစ္ဘူးေလ။” ေဒၚလွျဖဴက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပညာေရး၊ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အတြက္ သင္ယူလိုသူရွိေပမယ့္ တတ္ေျမာက္သူကေတာ့ နည္းပါးလာ ေနပါတယ္။ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသူ မညဳိညိဳသန္းက သူ႔အေနနဲ႔ သင္လို႔ တတ္ခဲ့ရင္ စိတ္ကူးထဲကအတိုင္း ၀တ္စုံတစ္စံုကို ဖန္တီးၾကည့္ခ်င္ေနပါတယ္။
“သင္လို႔ တတ္ခဲ့ရင္ေတာ့ အခုသြားလာေနတဲ့ ဒီဇိုင္နာေတြ လုပ္သလိုမ်ိဳး ေႏြရာသီ ၀တ္စံု တစ္စံုေတာ့ လုပ္ၾကည့္မယ္လို႔ စိတ္ကူး ထားပါတယ္။” လုိ႔ မညဳိညဳိသန္းက ေျပာပါတယ္။
ခမီ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာေတာ့ ရင္ကပ္အက်ႌ၊ ထဘီ၊ ျခံဳထည္တို႔အျပင္ ေငြသားနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အဆင္ တန္ဆာေတြကိုလည္း တြဲဖက္၀တ္ဆင္ၾကပါတယ္။ ခမီလူမ်ိဳတို႔ဟာ ေရႊကို သံုးေဆာင္ေလ့ မရွိပဲ ေငြသားထည္ေတြကို တန္ဖိုးထားဆင္ယင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေငြသားကို သံုးစြဲတဲ့အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ၾကတဲ့အေၾကာင္း ေဒၚမလွျဖဴက ေျပာပါတယ္။
“အရင္ကဆို ေငြႀကိဳးနဲ႔၊ ေငြေျခက်င္း၊ ေငြလက္ေကာက္၊ ဆံထိုးေတြ ဘီးေတြဆိုလဲ ေငြနဲ႔ပဲ လုပ္တာ။ ေခါင္းမွာပန္တဲ့ ေငြပန္းပြင့္ေတြလဲ ရွိတယ္။ အဲ့ဒီေခတ္က ေငြနဲ႔သံုးတာမ်ားလို႔ ေျခဆစ္လက္ဆစ္ေတြ ကိုက္ခဲတာမ်ိဳး မရွိဘူး။ အခုမသံုးၾကေတာ့ ကိုက္ခဲတာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီး ဆြမ္းကပ္ရင္ေတာင္ ေငြလက္ေကာက္မပါရင္ မကပ္ရဘူး။ ဆံထံုးမွာလဲ ေညာင္ရြက္ခက္ေတြ၊ ေညာင္ရြက္လိုပံုစံမ်ိဳး ထိုးရတာေပါ့။ ေငြျပားက်ပ္သား ေလးဆယ္ ငါးဆယ္၊ တရာ အဲ့လိုလုပ္ၾကတယ္။ ေျခက်င္းမွာဆို တစ္ဘက္ကို ဆယ့္ငါးက်ပ္သား အဲ့လို၀တ္ၾကတယ္။ မရွိတဲ့လူကေတာ့ ငါးက်ပ္သား၊ ခုနစ္က်ပ္သား ဆိုသလို ၀တ္ၾကတယ္။”
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ဂ်င္ေခ်ေက်းရြာက ကိုေက်ာ္ဆန္း၀င္းကေတာ့ ခမီ႐ိုးရာ ေငြသား အဆင္တန္ဆာေတြ ေရာင္းခ်တဲ့သူပါ။ ေခတ္ကာလ အေျခအေနအရ ေငြစင္ ေငြသားဒဂၤါးျပားေတြကို မသံုးႏိုင္ၾကေတာ့ေပမယ့္ ေငြနဲ႔ ေၾကးစပ္ၿပီး ပံုစံတူ အဆင္တန္ဆာေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ေရာင္းခ်တယ္လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ့္မွာ ခါးပါတ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေျခက်င္းပါပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ သံုးတဲ့ ေမာင္းလဲပါတယ္။ ေငြျပားလဲ ပါတယ္။ ခါးပတ္ကေတာ့ ရွစ္ေသာင္းသတ္မွတ္ပါတယ္။ ေျခက်င္းက တေသာင္းခြဲပါ။ လက္ေကာက္က တကြင္းကို ငါးရာပါ။ ေမာင္းက တခုကို သံုးေထာင္ပါ။ ေငြဒဂၤါးျပားကေတာ့ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ ငါးရာတန္ တမ်ိဳးရွိတယ္။ သံုးေထာင္တန္တမ်ိဳးရွိတယ္။ ဘာလို႔ေစ်းကြာရလဲဆိုေတာ့ အသားခ်င္းလည္း မတူသလို အရြယ္အစားလဲ ကြာပါတယ္။ ပံုစံကေတာ့ တပံုစံတည္းပါပဲ။”
႐ိုးရာပံုစံလဲ မပ်က္ရေအာင္ ပံုစံတူျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ေနရေပမယ့္ တန္ဖိုးျမင့္ေနေသးတာေၾကာင့္ လူတိုင္းမ၀ယ္ႏိုင္တာကလဲ ႐ိုးရာ၀တ္စံုနဲ႔ အဆင္တန္ဆာေတြ လူသံုးနည္းလာရတဲ့ အေၾကာင္းတခု ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကိုအဂၤါေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“႐ိုး႐ုိးသာမန္ ၀တ္စံုတစ္စံုကို ႏွစ္သိန္းခြဲအထိ ရွိလာတယ္ ဆိုကတည္းက ၀တ္စားဖို႔ အခက္အခဲေတြက ရွိလာတယ္။ တကယ့္ ပြဲလမ္းသဘင္ ဆိုရင္ေတာ့ ၀တ္ၾကပါတယ္။”
ခမီလူမ်ိဳးေတြအေနနဲ႔ အခုလို ႐ိုးရာ၀တ္စံုေတြ ၀တ္ဆင္မႈနည္းလာတာဟာ ေခတ္နဲ႔ ဆီေလ်ာ္မႈ မရွိေတာ့တာလဲ အေၾကာင္းတခုလို႔ျမင္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သာမန္ေန႔စဥ္ ၀တ္စံုလို ျဖစ္လာဖို႔အထိ ဖန္တီးေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိပ္မက္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ခမီအမ်ိဳးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ကုိအဂၤါေအာင္ကေတာ့ “႐ိုးရာပြဲေတြမွာ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ ၀တ္တယ္ ဆိုတာကလည္း ၀တ္စံုတစံုကို ေစ်းႀကီးႀကီးေပးၿပီး ၀တ္ရတာဆိုေတာ့ ဒိပြဲေတြမွာပဲ ၀တ္ႏိုင္တာေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ဒီ၀တ္စံုေတြကလဲ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ တခုလို ေခတ္ေနာက္က်ၿပီး က်န္ခဲ့တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီေခတ္လို၀တ္ဖို႔ ဆိုတာ ကလည္း မသင့္ေတာ္ေသးပါ။ ရခိုင္မွာ ေခတ္ ေလးခတ္အ၀တ္အစားကို လမ္းမွာ၀တ္လို႔ မျဖစ္သလိုမ်ိဳး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၀တ္စံုေတြကလည္း လမ္းမွာ၀တ္ဖို႔ မျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေခတ္နဲ႔ မေလ်ာ္ညီ ေတာ့ဘူးေလ။ ေနာက္ပိုင္းဆုိရင္ေတာ့ ေခတ္နဲ႔ညီေအာင္ ဘယ္လို၀တ္ႀကမလဲ ဘယ္လို ေခတ္စားလာမလဲဆိုတာ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။” လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
1,090 total views, 3 views today