Arakan Yoma။​

မောက်​ဂေါဒါတ်​တယ်​ ဘားမားဒါတ်​တင်​ သောဥလပ်​ဆက်​ကန့်​ဂိုရို့စ်​ဒါတ်​ အက်​ကမ်​ကော်​ဂျပ်​ဆန့်​ဗျာကုံးထာမ်​ပင်​။​


မောက်​ဂေါဒါတ်​ သောမူရား၊ဂင်​လို့စ်​အာဇာအက်​ကာ မာမာလာထာ​ဘော်​။ သီဘီဂျီးရစ် ​မူရာကာဇာအာ​ဆောင့်​တယ်​ မာနုလိုက်​ဒေသ​သော့စ်​ လူမှု​ရေး၊ကျန်းမာ​ရေး​ကော်​ကျပ်​ကဏ္ဏ​ သော​တော်​လပ်​လာမှီအာသပ်​။သီဘီဂျီရာစ်​ ပုဏ္ဏားကျွန်း​ဆောလ်​ ဘဲငါးရာ​တောင်​ အ​နောက်​ဖက် ​မြိုခမီထာလက်​တယ်​ဖာရာ (5) ဆန်​ယောအာဂျိလ်​။


အီဖာရာအုံးတယ်​ ပုဏ္ဏားကျွန်း​ဆောလ်​ ယိုးတရုတ်​-လက်​ဝဲစာတိုက်​ ဂါရိဇာငင်​ သောထာညင်​ဇာငင်​ခေါရက်​တယ်​လိုက်​ အာဇာ​ဂေါ်ရားဒုတ်​။အီး (5) ဖာရာ​သောမြိုဖာရာ အာသပ်​တယ် ​(29)​ ဘော​ဆောလ်​ မြိုဘီရီ မယဉ်​ယဉ်​ထွေးတယ် ​(4)​ စောင်​ ဇီ​ပေါ်ဝိုင်​ရစ်​ ဗျာထူယစ်​တယ်​ မာအက်​စောင် ​အုလ်​။ တာရားအာ​ဆောင့်​တယ်​ အုပ်​စု (5) ဖာရာ​သော​ ကျေးလက်​ကျန်းမာရေးဌာန​ ယောနိုက်​ဒုလာကျန်းမာ​ရေးဝန်​ထမ်း​ ယောအက်​စောင်​ ယောနိုက်​ဂျပ်​လိုက် ​ကိုယ်​ဝန်​ဆောင်​ ဘီရီ အုံးကျန်းမာ​ရေးလိုက် ​မာမာလာထာ​ဘော်​။


အီဇာကာ​သော​ ဒေါက်​တာလို့​ ဒေဂိုက်​ပါဂျပ်​ယော​ နော့စ်​။ရမ်းကုလို့စ် ​သပ်​ဒေဂါး​ပေါ်ရစ်​တယ်​။ကိုယ်​ဝန်​ရစ်​ ပြင်​ဆိပ်​ တုံး သူနာပြု​ သော​ဒေဂါး​ပေါ်ရစ်​။ အက်​မစ်​မာချူ​ဒေဂါး။ဒါဗိုက်​ဒေ။ သူနာပြုလို့စ် ​ကာကွယ်​ဆေး ဒါဗိုက်​မာရီ ဘလက်​တယ်​။တီငါဂျာ​နော်​ပေါ်ရစ်​ ဘီလီ မယဉ်​ယဉ်​ထွေး ကူ​လော။တာတုံ း( 12) ​ဘော​ဆောလ်​ ပေါ်ဝိုင်​ အက်​စောင်​လို့် ​(7)​ ဘော​ဆောလ် ​ဇီအက်​စောင်​ထာညင်​ တိန်​ဗာလ်​ဇီ​ ပေါ်ဝိုင်​ တယ် ​ကိုယ်​ဝန် ​(5)​ မစ် ​တူတိကာဒါ​ဂေယစ် ​ကူ​လော။အာမား​ဒေသတယ်​ ဆောလ်​လို့စ် ​ဒူ​ရောစ်​တယ်​လိုက် ​ဇီ​ပေါ်ဝိုင် ​ဗျာကူလပ်​ ဖာရာမာနုလို့စ်​ ဗျာ​ပေါ်ရစ်​ကူ​လော။


ကိုယ်​ဝန်​ဆောင်​ ဘီရီအုံးလိုက် ​ဥပ​ဒေတုံး အကာအကွယ်​ ထားလပ်​ယော မူရားကာဇိုက်​ထာလက်​တယ်​ဒေါ်ဝါး လိုက်​နိုက်​ဒူလာ ဥအာသပ်​။ ကာကွယ်​ဆေး မာရီဂျာတယ်​ အာ​ယောင်​။အပ်​မစ်​မာချူတယ်​နော့စ်​။ ကာကွယ်​ဆေးမာရီဂျီပိုက်​ကူလပ် ​အာ​ဂျောင့်​။တာရားဖာရာ​သော ကျန်းမာ​ရေးဝန်​ထမ်းအာဂျားလို့စ်​ ကျန်းမာ​ရေး​စောင့်​ရှောက်​မှု အ​ခြေအ​နေ အုံးရစ်​ ကူ​ဒေဂါး​လော။


(2008) ဖွဲ့စည်းပုံအ​ခြေခံဥပ​ဒေ​ အခန်း (8) ၊ အပိုဒ်​ (351) ​သောမာ၊ဂူရာ​ပေါ်ဝိုင်​လို့စ် ​ကိုယ်​ဝန်​ဆောင်​ ဘီရီအုံးလိုက် ​ဥပ​ဒေတုံးထူ ယစ်​တယ် ​အခွင့်​အ​ရေး အုံးပါပူရီ​ဘော်​ဆန့်​လီဂီူးယစ်​။အီဖာရာတုံး​ ဒေသခံမာနုကျုံ အာဇာ ဇာငင်​လုံ​ဂေါင်​နော့်​ဂျပ်​လိုက်​ အာသက်​အာသပ်​တယ်​ ကျေးလက်​ကျန်းမာ​ရေးဌာန​ သော့စ်​လူမီ​နော်​ပါရီ​လော်​တယ်​ လိုက်​ကိုဗစ်​ကာကွယ်​ဆေး မာရီ​နော်​ပါက်​တယ်​မာနု​ယောထာလက်​။


နိုင်​ငံ​တော်​အစိုးရ တုံး ကျန်းမာ​ရေးကိစ္စ ဝါးနီလို့စ်​တာရာ မြိုဖာရာအုပ်​စု အက်​ကမ်​သော ကျန်းမာ​ရေးဂိုက်​တီ ဗာဏီဂျီလပ်​ဆမ်​တီ ဥ​ဘောကူလက်​။ကိုဗစ်​ဒါဗိုက်​မာရီဘိုက်​ကိစ္စ အုံး​ ယောဂါဖာရာအာဂျီးနင်​ မာရီဂျာအာယစ်​။ ဘူရားမာနုလိုက် ​ယော​ဂေါင်​ဥ​ဘော။ မြိုဖာရာအုပ်​စု​ သောကျန်းမာ​ရေးဇူဒီကင်​ ဂူရိဂျီးအာသပ်​တယ်​ ဦးစံလှ​ဖော်​ကူထူယစ်​။


အီမြိုဖာရာအုပ်​စု ကာသပ်​ ကျန်းမာ​ရေးဌာနတယ်​ ဖောင်​ဆိပ်​ဖာရာ​ သောထာညင် ​(3) မိုင် ​ထာလပ်​အက်​ဂေါင်​ဒါ အာဒါ​ပေါ်ရစ်​တယ်​ ဆန့်​ကူ​ဒေဂါး​လော။ ရခိုင်ပြည်နယ်ဆိုင်ရာ အကြံပေး​ကော်​မရှင်​ရဲ့အပြီးသတ်​အစီရင်​ခံစာ​ သောမြန်​မာနိုင်​ငံ​တော်​အစိုးရသည် ​နိုင်​ငံသားဖြစ်​တည်​မှုရစ်​ အ​ခြေခံ ဂူရိနင်​ဂါဂါ​ နော်​ဥညင်​ဒေါ်လာအုလ်​ အာ​ဆောင့်​တယ် ​မာနုလိုက်​လာဂတ်​တယ်​ ယာဝန်း​ဂေါလ်​ရောစ်​ဇာညင်​ ကာကွယ်​ဆေးမာရီဂျီဘိုက် ​စီမံချက်​ ရစ်​ဘောလ်​ ဂူရိအာဂျိလ်​။


သီဒူလာ​ဂေါ်ရား​သော​ ဘောင်​ဂေါ် ရင်​ခါးလ်​ယစ်​တယ် ဒေသအုံးရစ်​ ဦးစားဒီနင် ဂူရိဂျားပူရီ​ဘော်​။နိုင်​ငံတာကာလို့စ်​ ဒေါ်လာ ဥညင်​ ဂူရိအာသပ်​တယ်​ အဖွဲ့အစည်းအုံး​ယောအီယာအုံး​ယောလာဂတ်​တယ် ​နည်းပညာလို့စ်​ တီငါ​ယော​ဘောလ်​ဂျာပူရီ​ ဘော်​ကူထူယစ်​။ ဇီ​ပေါ်ဝိုင်​ ဗျာရာစ်​ဂေါလ်​ရောစ်​သပ်​ပါအာယစ်​တယ်​။ တီငါနိုက်​ဂျပ်​ မာနုကျုံတယ်​ ဆေးရုံ​ငေါ့စ် ဇာဘိုက်​အက်​ကာ မာမာလာထာ​ဘော်​ဆန့် ​မယဉ်​ယဉ်​ထွေး ကူ​ဒေဂါး​လော။​


မောက်​ဂေါဒါတ်​တင်​ သောမြန်​မာ့တပ်​မ​တော်​ လို့စ်​ ရခိုင်​တပ်​တော်​အေ​အေ အုံးဥလက်​တယ်​ဘောင်​ဒူလာရိုက်​ ဘီဂျီရာစ်​တာရား ထာလက်​တယ် ​ဖာရာကာဇာမူရား ဝါးနီ​သော​ ယောလာရိုက်​ဥလက်​။ မယဉ်​ယဉ်​ထွေး​ ဒေါ်ဝါးထာဂျပ်​ မြိုဖာရာအုပ်​စု​သော မြိုရွာ၊ဘဲငါးရာ၊ထုံးဘူး၊သရက်​ချောင်း၊မရစ်​ချောင်း​ကော်​ကျပ်​ဖာရာအုံးအာဂျိလ်​လက်​။ သီ (5) ဖာရာ​သော မျိုးနွယ်​စု​ ကော်​ဂျပ်​မြိုခမီအိမ်​ထောင်​စု (271) စု၊ မာနု (3000) ထာညင်​အာဂယ်​တူဒီ မူရားကင်​ ဂူရိခါဂျပ်​။ အီ​ဒေသ​သော စစ်​ဘေး​ရှောင် ​နော်​ဥလပ်​ယော စစ်​မက်​ပဋိပက္ခဇုန်း ဘီဂျီရာစ်​အာသပ်​တယ်​လိုက် ​ပီဂျပ်​လာမှီအာသပ်​။ အီဖာရာအုံးရစ်​ အစိုးရကာကျီး​ယော ဖွံ့ဖြိုးမှု ဂူရိ​နော်​ဒတ်​ဒူလာ နိုင်​ငံတကာအဖွဲ့အစည်း အုံး​ဘောလ်​ဒီဘိုက်​ရင်​ ယော​ဘောင်​ ဂူရိထူယစ်​။


စစ်​မက်​ပဋိပက္ ခဥယစ်​တယ်​ ဒေသ​သော အာသပ်​တယ် ​ဘီရီအုံးလိုက်​ ငြိမ်း​ချေမ်း​ရေး လို့စ်​ လုံခြုံ​ရေုးအုံး ဂူရိဂျီးဘိုက်​အက်​ကမ်​ရစ် ​ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်​နိုင်​ငံ အုံး​ အောက်​တိုဘာ (30) ဒိန်​၊(2000)​ ဘော​ဆောလ်​သော ဒါဆိုက်​ဂူရိထူယစ်​။ သီကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်​ချက်​အမှတ် ​(1352)​သောဘီရီအုံးလို့စ်​ ဂူရာ​ပေါ်ဝိုင်​ရစ်​ အကာအကွယ်​ ဒီဘိုက်​ (Protection)​ ယော အာဂျိနင်​ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံ​ရေး​ကောင်​စီအဖွဲ့ဝင်​နိုင်​ငံ အုလ်​တယ်​ ဘားမားဒါတ်​တင်​ သော​ယော​ဂေါ်ရား ပူရီ​ဘော်​။


ရခိုင်​ပြည်​နယ်​ ဆိုင်​ရာအကြံ​ပေး​ကော်​မရှင်​ရဲ့အပြီးသတ်​အစီရင်​ခံစာ​ သော​ပါရိ​သောဖဲဇာ​ကောဇားဖဲလီဘိုက် ​ဇာကာထာပူရီ​ဘော်​။ သီဖာရာ ဘီရီအုံးတယ်​ ခါ​လောစ်​ဂါဒီနင်​ ဂေါင်​နော်​ဂျပ်​ပါနိရစ်​ခါးလ်​အာ​ဆောင်​။ ကျန်းမာ​ရေးဌာန လို့စ် ​ဒူ​ရောစ်​တယ်​လိုက်​ (2019) ​ဘော​ဆောလ်​သော ဇာငင်​လောစ်​ ကိုဝန်​ဆောင်​ ဘီရီအက်​စောင်​ မာရာက်​ဂေယစ်​တယ်​။ သီယာလိုက်​ အီဖာရာဝါးနိ​သောကျန်းမာ​ရေးဌာနခွဲ အက်​ကမ်​ပါအာယစ်​တယ် ​မြိုဖာရာအုပ်​စု​ သောစ်​ကျန်းမာ​ရေးကင်​ ဂူရိအာသပ်​တယ်​ ဦးစံလှ​ဖော်​ မာဂီး​လော။


ဒါတ်​တင်​ ပဋိပက္ခ​ဒေသ​သောလ ဘီရီအုံးရစ်​ ဒုတ်​ နော်​ပိုက်​ပေါ်ရား ဂူရိဂျီးနင်​ဒါတ်​တင်​သော​ဘောင်​ဒူလာရိုက် ​နော်​ဂူရိ ဘိုက် ​(NCA)​ သောဆိုင်းမာရီထူယစ်​တယ်​ တိုင်းရင်းသားလက်​နက်​ကိုင်​အဖွဲ့ တုံး​ ဒေဂိုက်​ထူယစ်​။ပြည်​ထောင်​စုသ​ဘောတူစာချပ်​ အစိတ်​အပိုင်း (1)၊လူမှု​ရေးကဏ္ဏ အပိုဒ်​(3)​ သော သက်ကြီးရွယ်​အို​ယော၊ မသန်​စွန့်​ယော၊ ဘီရီလို့စ် ​ဂူရာ​ပေါ်ဝိုင် ​အုံးပါ​ဘောတယ် ​အခွင့်​ရေးအုံး လူမျိုး​ရေး၊ဘာသာ​ရေး ဂိုရို့စ်​တုဝန်​ ဘီလီနိုက်​ ဘောလ်​ဂျပုရီ​ဘော်​။


ငြိမ်းချမ်း​ရေးညီလာခံ ဘီဂျီရာစ်​ ဘီရီအုံးဇူးဒီဒါစာကာရှင် ​နော်​ဂူရိ​ထော့စ်​ကူလက်​။ အီပြည်​ထောင်​စု ဘီဂျီရာစ်​ အာသပ်​တယ်​။ မာနုကျုံလိုက်​ လူမှု​ရေး၊ဘာသာ​ရေး၊ယဉ်​ကျေးမှုလိုစ်​ လိင်​ကွဲပြားမှု ဘီလီ​နော်​ကူင်​ ဗျာကုံအက်​ဒူလာဆန့် ​ပြည်​ထောင်​စုသ​ဘောတူစာချုပ်​ အပိုဒ် ​(3) ပီဂျပ်​တိ (က ၂)​ သော​ဒေဂိုက်​ထူယစ်​။အီနားဥအာသပ်​တယ် ​မျိုနွယ်​စု ဘီရီအုံးဇာအာ မာမာလာထာ​ဘော်​တယ်​။​

ဒေသ ဘီရီအုံး ဇီ​ပေါ်ဝိုင် ​ဗျာပိုက်​လိုက်​ ဒုတ်​ဥအာသပ်​။ဖာရာ​သော ကျန်းမာ​ရေးဆာဂျပ်​မာနုနိုက်​ဇူးဒီ ဖာရာမာနုလို့သ်​သပ်​ဗျာ အာ​ဆောင်​တယ်​။မာ​ပေါ်ဝိုင်​လိုက်​ ဘာဘီဂျာ​ပေါ်ရသ်​တီငါပူဂျား​သော ဇာငင်​အုံးအာဇာ​ယော မာမာလာထာ။တာရာဇီ​ပေါ်ဝိုင်​ဗျာ​ သောကျန်းမာ​ရေးရသ်​ဆိုက်​ပါရစ်​တယ်​ ဒေါက်​တာ​ ပေါ်ရင်​နပ်​ကော့်​ဆန့်​ မယဉ်​ယဉ်​ထွေး ကူ​လော။ရခိုင့်​တပ်​တော် အေ​အေ လို့စ်​ စစ်​ကောင်​စီ ဘီဂျီရာစ်​ဘောင်​ဒူလာရိုက် ​ကာဒါ​ဂေလပ်​ ယော​ဒေသမာနုကျုံ​ မော်​နော်​ဒုတ်​ယောဂိုရို့စ်​ မျိုးနွယ်​စု ဘီရီအုံးလိုက်​ဒုတ်​ ဘီချီးလက်​ပိုက် ​အာ​ဆောင်​။

 341 total views,  1 views today