Htoo | Arakan Yoma
အီဟော်ဘောလ်ရင်း ကူလပ်ရိုမရေဒီယို မစ်ဆေ့လော့ဂျပ် “ဒါထူး” ဘာရားဂျီး ထူယစ်တယ်။ ဥညာမာနုဒူလာ၊ ဇီနှိပ်ပူရာကာ ဒါခါ ယစ်တယ် ယာအုံးကူဒေဂါး ညင့်ဂူရာ ကာလပ် လက်ပိုက် အာဂျပ်တယ်ယာ အုံး ကူဒေဂါးလော့။
တပ်စစ်တွေဆောလ်ရော ဥညင်သီဆောလ်ရော နင်ဒင်ဂွအီကုလ်သော (10) ကေ လက်ဖစ်ဥညင့် သီဆောလ်ရော ဒီဂရီပါလောဆန့်ကူလော။ အီနားဂူရာပေါ်ဝိုင် အုံးတာရား ဂူရာကာလပ်ဒူလာ ဆောလ်ရော ဘီဂျီရစ်ဇီနှိပ်ပူရိနော်ပါရစ်။ သီယာဝန်း (2010) ဘောဆောပီဂျပ် စစ်တပိုင်းအစိုးရ အက်ဓောလ်အုလ်ဆန်းကူ ဒေဂါးလော့။ တာရားတယ် ရခိုင်မျိုးနွယ်စု (7) ဇာတ်သောအာလက်။ ဒါတ်တင်နော တိုင်းရင်းသား မာနု (135) ဇာတ်ယောစူမီလောင်။
တပ်ယောစစ်တွေ ဆောလ်အ.ထ.က(4)သော (10)ကေလက်ဖစ် ဥညင့် စစ်တွေတက္ကသိုလ် သော ဒီဂရီပါလော။ အီနား generation သော ဂူရာပေါ်ဝိုင်းအုံး တပ်ကူလောတယ် ဇောဒါဝါး (2012) ဘောဆောပီဂျပ်တိ စစ်တွေဆောလ်ရော ဘူဂျူရစ်အီကုလ်သော ဇီနှိပ်ပူရိနော်ပါရစ်။ တာရာပါတီ တုံးယောကင် ဂူရိဂျီလပ် ယောနော် ခါရစ်ဘီလီ (31) ဘောဆော အုလ်တယ် ကမန်မာနု ကိုတင်လှိုင်ဝင်းကူလော။ တိုင်းရင်းသား ဥလပ်ယော အာမာနုဇာတ်ဒူလာ အာဇာဂေါင်အော ဖင့်ကင်ဂူဂျောင်တယ် ကိုတင်လှိုင်ဝင်း တယ် ကမန် ဒင်ဂွမာနု အက်စောင်ယော အီနားတယ် ကမန်အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ သော အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အက်စောင်ယောအုလ်။
အာဂယ် (8) ဘော ဆောကာလသော မောက်ဂေါဒါတ်သော ပဋိပက္ခ အက်ကမ့်အုလ်။ သီလောက်ကပ် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ဂေါလ်ရင်နိရစ်ပူရာဇ်ဒီဂျီလက်။ သီကာလတယ် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ ကာလေသာအုလ်သီ အစိုးရ လောက်ကပ်ဆောလ်လို ဒုလ်ဒေသ သောဂေါလ်ဘာဏီးဂျီ ထူညင် အာဂယ်ဖာရာသော အာဇာကာ ဒီထူယစ် မူဆလင်ရစ်ဂါဂါအက် ဇာကာထူလော။ သီယာသော အစ္စလာမ်ဘာသာ ဥလပ်ယော မောက်ဂေါ ကော်ဒါးကော်ဂျပ်၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ ထုံးတမ်းယော အက်ဇာတ်ဒူလာ ကမန်တိုင်းရင်းသား အုံးယောအာလက်။
ကမန်အုံးယောမူဆလင် ဒူလာဇီနှိပ်၊ ကင်ယောကဏ္ဏဗျာ ကုံပေါ်ရောက်ဂူရိထူယစ်။ မောက်ဂေါဒါတ်သော (2010) ဘောဆော ကာလာ မာန့် စစ်တွေတက္ကသိုလ် ဥဒီပါလပ်ယော (2012) ဘောဆောပီ ဂျပ်မောက် ဂေါဒေသသော ကမန်အုံးမောက် ဂေါဒူလာ ဇီနှိပ်ပူရိနော်ပိုက်၊ ဒါဗိုက်ဂိုက် တီသောယော အာဇာဂူရိနော်ပါရစ် ဘီလီ ကိုတင်လှိုင်ဝင်းကူလော။
သီဒူလာ ဂူလပ်ယောအစိုးရသော ကော်ဒါးတူလီနင့် ဒါတ်တော်မောက်လို ယောကော်ဒါး ကူလက် ဘီလီ ကမန်ဒင်ဂွမာနု ကျံူကူလက်။ အစိုးရ ဒီဗာလ်ပူရားလော အီနားယော ကီချူးဂူရိဂျီး နော်ပါရစ်။ ဂါဇာကာ ပါနီရစ်ဖယ် လီနင် အာဇာကာ ဂေလပ်ဂေါင်ဘော။ ဇာကာကာ ဒီထူယစ်ပီဂျပ်တိ ကမန် အုံး ရန်ကုန် ၊မန္တလေး၊ အာဥညာ ဇာကာယောဂေလက်။
အာဂယ်မာနု (4) ဒေါလ် အာဇာထား လပ်ယော ကမန်မျိုးနွယ်စုအုံး (2) ကူရိ အာဇာလ်အာနိ မောက်ဂေါ ဒါတ်သော အာဆောင့်ဘီလီ ကမန်အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ တုံး ထာမ့်ပါလာမ့်။ မာနုသဘာဝတုံး ဂါခါ ရစ်တယ် ဇာကာဇာပေါ်ရစ်။ အနာဂါတ်အက်ကမ် ဂေါင်ဥဗိုက်ယောပေါ်ရစ်နပ်ကော်။ အီဒူလာဂေလပ်မောက် ဂေါဒါတ်သော မာနုနော်ထာဘော့။ ကမန်နော် ကုလ်မောက်ယော နော်ရုဘော့။ စစ်တွေ၊ သံတွဲသော ဂါဂါဖာရာ လိုထာ လပ်ယော ကျောက်ဖြူသော ကျောက်တစ်လုံး ကန့်ဇာကာသော လက်ပါလော့။ ရမ်းဗြဲသော (10) စောင်ကာ မစ်နော်ထာ ဘော်ဘီလီ ကိုတင်လှိုင်ဝင်းကူလော။ မောက်ဂေါဒါတ် အာစောင့်တယ် မာနု ကျုံယော ဂေါင်ဇာကာဇာ အာလပ်ယောတီငါ ပူဂျား နာဂျပ်လိုက်ဇာလ်နော်ပါရစ်။ အာမား စစ်တွေ ဆောလ်ရော ဥလပ်သက်ကယ်ပြင်ရွာမ၊ သင်္ဂနက်၊ သာယာကုန်း တိန်ဖာရာအာသပ်တယ်။ ဆောလ်ရော ကမန်အုံး ရန်ကုန် ဆောလ်ရောဂေလက်။ ဖာရာမာနုကျုံရန်ကုန်ဇာအား လပ်ယောဂိုလ်ရိုလ် မာနုလိုက်ဖာရာသော ဖီရီရု လက်တယ်။ ကမန်အုံးတိုင်ရင်းသား လိုက်ဇာကာကာ ဒါဒင်နော်ခိုက် ပေါ်ရားလာဂတ်တယ် ဥပဒေအုံး ဂျာပူရိ ဘော်ဆန့် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း မစ္စတာ ကိုဖီအာနန် ဦးဆောင်သည့် ရခိုင်ပြည်နယ်ဆိုင်ရာ အကြံပေးကော်မရှင်သော ယောကူထူယောင်။ အစိုးရတုံးကင် ဂေါ်ရာ ဘော်ကောင် တယ်လိုက် ကမန်အုံး မာဂီလက်တယ်ယာ အုံးနော် အုလ်ဘီလီ ကိုတင်လှိုင်ဝင်း ကူလော။
အီနားမောက် ဂေါဒါတ်သောရု လက်တယ် သံတွဲ၊ စစ်တွေ မာနာကျုံ Kg တူတိ (8) ကေလက်မာန့် ဖာရာသော ဇီနှိပ်ပူရိပါရီလပ်ယော မူဆလင်လို သပ်ဆော ငေါနပ်ပရိပါ ဂျပ်လိုက်မောက် ဂေါကော်ဒါကော် ဂျပ် ကမန်လိုက်နော်ခါရစ်။ (10) ကေလက် ဒီဂရီ ပူရီပိုက် လိုက်ကာ ကြယ်နိုက်ဂ််ဇူးတိ အီကုလ်နယ်လီ လက်တယ်မာနု ဘီချီး ဘီလီ သံတွဲဆောလ်ကျောင်းတိုက် ဖာရာတုံး (31) ဘော ဆောအုလ်တယ် ကမန် ဘီရီမ ဆောင်းနုင်းဝေ ကူဒေဂါးလော။
မော်နော ဘီချီဒုတ်စူမီအာသပ်။ ဇီနှိပ်ဇာဏိ လပ်ယောကင် နော်ပိုက်။ ဒီဂရီ ပါလပ်ယောဂါ ဇာကာဇီု ဘိန်ဆွား၊ ဒင်လာဂါ၊ ပါဂျပ်ကင်ဂေါ်ရားပေါ်ရစ်။ မာဗစ်ကင်စူမီ ဂူဂျောင်းတယ်ပေါ် ဝိုင်အုံးဇီနှိပ် သီငှားအာယစ် တယ်မော်ကော်မီဇာတ်။ တာရား အစ္စလာမ်ဘာသာ ကူပိုက်ဒေါရိုက်အာစောင့်။ အစ္စလာမ့်ဘာသာရစ် မော်နော်ထာညင်နော့ အစ္စလာမ် ဘာသာမာနု ရစ်သီဘီထူယစ်လိုက် အစ္စလာမ်ဘာသာကော်ဂျပ်ယာဝန်း မော်နော် ဒုတ်စူမီ အာသပ်။
အာမာနုဇာတ်တုံး ဒီဂရီဖစ်ဥလပ်ကင်ပါလပ်ယော ကမန်အုံး အစ္စလာမ်ဘာသာ တယ်လိုက်ကင် နော်ပိုက်၊ ဒါပိုက်ဂိုက်တီယော အာဇာမာမာလာ အာသပ်ကူလော။ ဇာငင်လော အာဇာယော မော်ဒုတ်ကူလော။ အစိုးရဌာနသော ကင်ဂူရိပိုက်ကူလပ် ကမန်အစ္စလာမ် ဥလပ်နော်ပါရစ်။ ဇီနှိပ်ဌာနဥ လပ်သပ် မာကြော်ကင် ဂူရိပါရစ်။ ဥညာကင် မော်ဥလပ် ကမန်အစ္စလာမ် ဥလပ်နော်ပါရစ်။ တာရား ဘာသာရစ် (2012) ဘောဆော ပဋိပက္ခဥ ညင့်ဗလီအုံး ပူရာစ်ဒီလက်အာသပ်။ ဆာနိရစ် ဖီရီဂူရိနော်ပါရစ်။
စစ်တွေဆောလ်တုံး (26) ဘောဆောဥတယ် ကမန်တိုင်းရင်းသား ဘီရီမ အြေးမတယ် တာရားဖာရာ ကာဇာလ်မောက်ဖာရာသော လျှပ်စစ်အာဂုန်၊ ဇာငင်လုံး ဂူချာဂျီလပ်ယော အာမား သင်္ဂနက်၊ သက်ကယ်ပြင်ရွာမ၊ သာယာကုန်း ဖာရာအုံး သီဒူလာနော့ဆန် ကူဒေဂါးလော။ မအေးမြ တုံးဂေါလ်ရော ဘီရာယောနိုက်။ ဂေါလ်ရောပူရာ ဂေလ်ဘီရာနိုက်ဇိုဝန်ဘီရီ အက်စောင်လိုက် ဥညာမာနု ဒူလာပါအာယစ်။ တပ်အာဂယ် စစ်တွေဆောလ် နာဇီရပ်ကွက် သောရု လက်ယေား (2012) ဘောဆော ပဋိပက္ခ ဥညင့်ဂေါလ်ရုံပူရာ ဇာညင့်ဆောလ်ရော ဘာရပ်သင်္ဂနက် ဖာရာ အာလက်တယ်။
သီပီဂျပ်ဂေါလ်ရော မာနုကျုံ ခါဏာဇူ တိ (8) ကေလက်တုံး အီကုလ်နယ် လီပါလောဆန့်ကူလော။ တာတော်လပ်ဗာစ်အက်စောင်၊ ဗုန်အက်စောင်ဇီနွိပ်သီငွီးပါ အာယစ်ကူ ဒေဂါးလော။ အုလ်ဂေတယ် အစိုးရဒီ ဒေါ်ဝါးသော မာဂီလပ်ယော ဂူရိဂျီးနော်ပါရီလော်။ အီနားအမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဇီနီလောတယ် (2020) ပီဂျပ်ကာလ သော NLD မော်ပေါ်ရောက် ဥဘော်နပ် ဘီလီ ကမန်အမျိုးသားပါတီ တုံး ဘာဆာစ်အာစောင့်။
ကိုတင်လှိုင်ဝင်း တယ်ဂါဒါ့တ်တင်ရစ် NLD အစိုးရအက်ဒေါမောက် ဂေါဒါတ်ရစ် ဆာမ်တီဂူရိ ပိုက်သော တိုင်းရင်းသား မော်ရစ်လူ ဘာစ်ဆန့်ဆာမ်တိ အောဂျပ်ယာအက်ကမ့်။
မောက်ဂေါဒေသမောက် ဒင်ဂွ မာနု ကျုံဂါ ဒါတ်တင် ဂေါင်ဝါး အာယစ်ကူလပ် ဒါတ်တော်မာနု ကျုံ ဒေါ်လာ အုလ်ဂူလပ်မောက် ဂေါဒါ့တ် ဆာမ်တီဥဘောကူလက်။ ကမန် မာနု ကျုံ ပေါ်ရင် နပ် ကော်ဂျပ်ဆန့် NLD ပါတီ တုံကူပါရစ်တယ် မာနု ဗဟိုပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ မုံရွာအောင်ရှင်းတယ် ကမန် ကူလပ်တိုင်းရင်းသား တယ်လိုက် ဒါတ်တော ်မာနုဒူလာဂျာပူရိဘော်။ ဥဇာတ်ရစ်ဆီဘီနင့် အီဇာတ်ရစ်ဘော်ဂျာ ပူရိဘော်နော် ဘီလီ ကူလော။ သီတိုင်းရင်းသား ဥကျော့သပ်တာ ရားရစ်မူစောင့် ငတ်တိထူညင့် အာ တိုင်းရင်းသား ရစ်ပီဂျပ်ထူ ဗိုက်နောဗျာကုံ အက်ဒူလာ ဘီလီမုံရွာအောင်ရှင်း ကူလော။
(2012) ဘောဆော ပဋိပက္ခ ပီဂျပ် ကမန် အုံးမောက်ဂေါ ဒေသ တိုင်းရင်းသား အုံးလို ဆောငေါ့နပ်ထာ ဗိုက် ဒေါ်ရစ် အာယစ်တယ်လိုက် ပြည်နယ်အစိုးရတုံး သီဒူလာနော် အော ဖင့်မူဝါဒ ဖေလာပူရီ ဘော်ဒီဂီလက်။ မောက်ကနိတယ် ဂါဒါ့တ်၊ ဘားမားဒါ့တ်၊ တိုင်း၊ပြည်နယ်၊ ဥညာဒါ့တ်သော ထားလပ်ယော မာမာလာ အက်ကမ့်ယော နော်ထား။ ဂေလ်တယ် (8) ဘောဆော ပီဂျပ် ကာလသော ဥလောတယ် ပဋိပက္ခ ဇူးဒီမောက် ကနီနော့ အစိုးရ ဝါးယော တရားဥပဒေဆိုင်ရာကိစ္စ အုံးဂေါ်ရားသော နော်ဇာ နိလောတယ်လိုက် အီနား အမျိုးသား လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဥညင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ ရခိုင် တိုင်းရင်းသားရေးရာ ဝန်ကြီး ဇာဂါဇီဏီလော်တယ် ဒေါ်ထုမေဒေဂါးဂျီလော။
တပ်လွှတ်တော်သော ယော ကမန် လိုက်မာဂီးဂျီလော။ ဇီဏီလော်တယ်ပါတီဒေါ်ဝါး၊ နိုင်ငံရေး မော်ဆန္ဒ၊ အစိုးရ ရစ်ကူလောတယ်သော ကမန် ဘီလီနော့ မြန်မာနိုင်ငံသော အာသပ်တဲ့ မာနုကျုံလိုက်ပါ ဂျပ်ယာ အုံးပေါ်ရင် နပ်ကော်ဂျပ်မာန့် နော်ပါလော ဘီလီ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ထုမေ ကူလော။
(Photo Credit to Aye Thinzar Moe)
577 total views, 1 views today